Malatya İl Merkezinde Yaşayan 2-5 Grubu çocuklar Ve Annelerinde Anemi Prevalansı Ve Diyetle İlişkisi

Amaç: Anemi gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk saglığı sorunudur. Türkiye’de aneminin önlenmesi için gebelere ve çocuklara yönelik demir destek programları yürütülmektedir. Bu çalıþmada, Malatya il merkezinde yaþayan 2-5 yaþ grubu çocuklar ve  annelerinde anemi prevalansını  ve diyetle iliþkisini saptamak amaçlanmıþtır.

 Yöntem: Araþtırma kesitsel tiptedir. Malatya il merkezinde, kentsel ve kırsal alanda yaþayan 531 gebe olmayan kadın ve 546 iki-beþ yaþtaki çocuklarını kapsamaktadır. Tabakalı ve nüfusa orantılı küme örnekleme yöntemiyle belirlenen 30 kümede çalıþma yürütülmüþtür. Veri toplama aþamasında, beslenme alıþkanlıklarına iliþkin sorular içeren anket formu kadınlara yüzyüze uygulanmıþ, anne ve çocuktan iki cc venöz kan EDTA içeren tüplere alınmıþtır. Kanlar, Turgut Özal Tıp Merkezi hematoloji laboratuarında Beckman-Coulter (USA) tam kan sayımı kitleriyle degerlendirilmiþtir. Hb<12.0 kadınlar için, <11.0 çocuklar için anemi  olarak tanımlanmıþtır.Analizlerde X² testi kullanılmıþtır.

 Bulgular: Araþtırma kapsamına giren anne ve çocukların yaþ ortalaması sırayla, 30.2±0.2 ve  3.4±0.04 yıldır. Ortalama Hb degeri kadınlarda 12.9, çocuklarda 12.3 saptanmıþtır. Anemi prevalansı  kadınlarda %20.5 ve çocuklarda %7.0’ dir. Her iki populasyonda da anemi prevalansı, hergün et, sebze-meyve grubu besin tüketimi ve çay tüketme ile iliþkili bulunmamıþtır (p>0.05). Hergün et grubundan besin tüketen çocukların ortalama hemoglobin düzeyi (12.6)  hergün tüketmeyenlere kıyasla yüksek bulunmuþtur (p<0.05). Anemik annelerin %20.6’sının ve çocukların %28.9’unun toprak, kil yeme alıþkanlıgı oldugu gözlenmiþtir. PİKA’nın anemiklerde yaklaþık iki kat fazla oldugu görülmüþtür. (p<0.05). Diyet dıþında, kadınlarda anemi prevalansı canlı dogum sayısı ve yaþayan çocuk sayısı ile, çocuklarda ise ek besinlere çok erken (ilk 3 ayda) ya da çok geç baþlanmasıyla (12 aydan sonra) iliþkili bulunmuþtur (p<0.05).
 Sonuç: Malatya il merkezinde yaþayan 2-5 yaþ grubu çocuklarda hafif düzeyde, annelerde orta düzeyde anemi sorunu mevcuttur. Çocuklardaki anemi prevalansının Dünya Saglık Örgütü’nün tahmin ettigi ülke degerinden (%10.1-%67.4) oldukça düþük saptanması ana-çocuk saglıgı programlarının baþarısı olarak degerlendirilebilir. Kadınlardaki anemi prevalansı DSÖ tahminleriyle uyumludur.

 Anahtar sözcükler: dogurgan çag kadınlar, anemi prevalansı, okul öncesi çocuklar