Dünya'da Ve Türkiye'de Gıda Güvenliğinde Son Durum: Gdo Ve Halk Sağlığı

Giriş ve amaç: Gıda güvenliğinin son on yıldır kamusal tartışmalarda, gıda politikaları ve ticaretinde, araştırmalarda en çok üzerinde durulan konulardan biri olduğu görülebilmektedir. Dünya Çevre Koruma Ajansı (EPA) GDO'lu (Genetiği Değiştirilmiş Organizma) ürünlere karşı insanların korunması gerektiğini belirtmekte, Amerikan Tıp Birliği ise bu ürünlerin etiketlenmesinin zorunlu olmasını ve GDO'lu ürünlerin tüketici güvenliğinin tam sağlanamadığının belirtilmesini istemektedir. Çalışmanın amacı; dünyanın ve AB uyum sürecinde Türkiye'nin gıda güvenliğinde ulaştığı son durum ve en önemli sorunlarından biri olan GDO'ların halk sağlığı üzerine olan olumlu ve olumsuz etkilerinin tartışılmasıdır. Gereç ve yöntem: Araştırmanın ana materyalini ISAAA'nın (Independent Schools' Adventure Activities Association) açıklamış olduğu GDO'lu ürünlerin üretim, ekim alanı, üretici sayısı, ekonomik verileri ile çeşitli ülkelerin belirledikleri GDO politikaları oluşturmaktadır. GDO'ların halk sağlığına etkileri, çeşitli dokümanlardan yararlanılarak gıda güvence ve güvenliği bağlamında halk sağlığı açısından ele alınmıştır. Bulgular: GDO'lar dünyada ABD ve Avrupa politikaları olmak üzere iki kutuba ayrılmıştır. A.B.D. biyoteknoloji konusunda sürekli araştırmalar ve yatırımlar yapan ve GDO'lu ürünleri en fazla üreten ülke konumundadır. ABD'de GDO'lu ürünlerin üretimi ve satışı serbesttir ancak GDO içerip içermediğinin etiketlemede belirtilmesi gerekmektedir. AB'de ise üretiminden tüketimine her şey yasal olarak kontrol altında tutulmakta ve ürünlerde tescil şartı aranmaktadır. Gıdalara katılması durumunda ise belli içerik limitleri istenmekte ve %0,9 üzeri GDO içeriklerinde GDO'lu ürün içerdiğini belirten etiketlemeyi zorunlu tutmaktadır. GDO'lar halk sağlığına etkileri yapılan çeşitli çalışmalarda; Toksik etkiler, kanser riski, yiyecek alerjileri, antibiyotiğe karşı dayanıklılık oluşturması, Bt geni aktarılmış ürünlerde Bt toksininin etkileri olarak ortaya çıkmaktadır. Sonuç: GDO gıdaların ithalatı, üretimi kontrolündeki belirsizlikler ve kontrollerde akredite olmuş laboratuvar eksikliği gıda güvenliği açısından en önemli problemdir. GDO'ların ekiliş alanları giderek artmaktadır bu artışın sebepleri olarak, dünya nüfus artışı, yetişen nüfusun beslenme alışkanlıkları, üreticilerin gelirine olan katkıları olarak ortaya çıkmaktadır. Anahtar kelimeler: Gıda Güvenliği, Genetiği Değiştirilmiş Organizma, Halk Sağlığı, Gıda, Biyoteknoloji