Malatya Il Merkezindeki 18 Yas Ve Üzeri Kadinlarin Kanserle Ilgili Bilgi Düzeyleri Ve Iliskili Faktörler

Giris ve Amaç: Kanser, morbidite, mortalite ve hastalik yükü yönüyle, önemi giderek çok artan bir halk sagligi sorunudur. Çevresel etyolojik faktörlerden kaçinma ve erken tani ile büyük ölçüde önlenebilen bu hastalikta bilinçli toplumsal uygulamalara ihtiyaç duyulmaktadir. Bu arastirmada amaç, Malatya Merkezinde yaþayan 18 yas ve üzeri kadinlarin kanser konusundaki bilgi düzeyleri belirlemek, bilgi düzeylerinin hangi degiskenlerle iliskili oldugunu tespit etmektir.
Gereç-Yöntem: Kesitsel nitelikteki bu tanimlayici çalismada, Malatya il merkezinde DSÖ’nün önerdigi 30 küme örnekleme yöntemi ile oluþturulan ve her kümeden 19 olmak üzere toplam 18 yas üzeri 575 kadin arastirma örneklemini olusturmustur. Küme birimi olarak mahalle saglik evleri alinmistir. Kümülatif toplamlari alinan her kümede basit rastgele yöntemle örnege çikan yetiskin kadinlara hazirlanan anket arastirmacilar tarafindan gözlem altinda uygulanmis, bilgi düzeyini ölçen sorular 100 puan üzerinden degerlendirilmistir. Verilerin degerlendirme ve analizleri SPSS paket programinda yapilmistir.
Bulgular: Arastirma kapsamina giren kadinlarin %16.3’ü (94) okur-yazar degil, %11.5’i (66) okur-yazar, %33.9’u (195) ilkokul, %29.4’ü (169) orta veya lise, %8.9’u (51) ise yüksekokul mezunudur. Sosyal güvence içinde sayilan yesil kartlilarin yüzdesi ise %7.3’tür (42). Arastirma kapsamina giren kadinlarin kanserle ilgili bilgi ortalamasi X = 69.0± 0.6 olarak orta düzeyde bulunmustur. Yapilan analiz sonuçlarina göre bilgi ortalamalarinin ögrenim düzeyi, medeni durum ve sosyal güvence durumuna göre farklilik göstermedigi(P>0.05) , meslek durumu ile karsilastırıldıgında ise “memur” statüsünde çalisanlarin bilgi ortalamalarinin (X=79.9±2.0) farklilik gösterdigi bulunmustur(P<0.05). Ailede saglik personelinin varligina göre bilgi ortalamalari arasindaki fark (X=73.4±1.4 ve X=69.2±0.7) anlamli bulunmazken(P>0.05), ailede kanser hastasinin varligina göre bilgi ortalamalari (X=72.4±1.2 ve X=69.4±0.7) arasindaki fark anlamli bulunmustur(P<0.05).
Arastirma kapsamina giren kadinlarin %68.2’si kanseri önlenebilir bir hastalik, %73.6’si tedavi edilebilir bir hastalik, % 91.1 ise erken tani ile hayatta kalma sansinin yüksek oldugu bir hastalik olarak degerlendirmistir.
Sonuç: Yetiskin çagdaki kadinlarin kanser konusundaki bilgileri zayif olmamakla birlikte yeterli düzeyde bulunmamistir. Halk egitimi programlari ile halkin bilinç düzeyinin arttirilmasi önerilebilir.