Iş Doyumu Ve Iş Stresi Arasındaki Ilişkinin Degerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmanın amacı bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde iş doyumu ile iş stresi arasındaki ilişkiyi belirlemektir.

Yöntem: Araştırma Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesinde çalışan hemşirelerde Şubat 2007-Haziran 2008 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş kesitsel bir çalışmadır. İş stresi uyarlama ve geçerlilik çalışması Demiral ve ark. tarafından yapılan, Karasek’in iş yükü, iş üzerinde kontrol ve sosyal destek boyutlarının ölçüldügü; iş yükünün iş üzerinde kontrole oranından elde edilen iş gerilimi puanının hesaplandıgı psikososyal etmenler bilgi formu ile ölçülmüştür. İş doyumunu belirlemede araştırmacılar tarafından önceden geliştirilen ve üç alt boyutu ve toplam doyum puanı [cronbach alfa 0.86] olan, psikometrik özellikleri sınanmış iş doyumu ölçegi kullanılmıştır. iş doyumum ile ilişkili oldugu düşünülen iş stresi ve etkileyen diger degişkenlerin (sosyodemografik ve çalışma yaşamı degişkenleri) bir arada analiz edilmiştir. Çözümlemede tek degişkenli bagımsız gruplarda t testi ve varyans analizi, ki-kare testi, pearson korelasyon ve çok degişkenli dogrusal regresyon analizi kullanılmıştır. SPSS 11.0 ile veriler çözümlenmiştir.

Bulgular: Araştırmaya %53.1’i sözleşmeli olarak çalışan 228 hemşire katılmıştır. Yaş ortalaması 33±7.1, hizmet süresi ortalaması 8.3±5.8 yıldır. İş doyumu toplam puanı ortalaması 44.6±16.3; iş yükü, kontrol, sosyal destek ve iş stresi puan ortalamaları sırasıyla 95.0±9.0, 80.5±12.3, 72.5±16.4 ve 1.2±0.2’dir. Tek degişkenli analizde iş doyumu ile pearson korelasyon degerleri incelenen iş yükü [r=-0.31 p<0.001], iş üzerinde kontrol[r=0.32 p<0.001], sosyal destek [r=0.55 p<0.001], iş gerilimi [r=-0.42 p<0.001] ve yaş [r=0.17 p<0.01] ile anlamlı düzeyde ilişki gösterdigi belirlenmiştir. Ayrıca sigara içme durumu [p<0.01], egitim [p<0.05], çalıştıgı yer [p<0.05] ve saglık algısı [p<0.01] iş doyumu ile ilişkili bulunmuştur.

Çok degişkenli dogrusal regresyon çözümlemesinde yaş, egitim ve sigara içme durumu, çalıştıgı yer ve saglık algısı kontrol edildiginde iş stresi bileşenlerinin (iş yükü, iş üzerinde kontrol, sosyal destek, iş gerilimi) iş doyumu ile anlamlı düzeyde ilişkili oldugu belirlenmiştir (p<0.01). Modelin tanımlayıcılık katsayısı R²=0.66’dır.

Sonuç: Hemşirelerde iş stresi diger degişkenlerden bagımsız olarak iş doyumunu ile ilişkili bulunmuştur.